سرا لس ( چوب دستی )








پره سر تــــــالـــــــــــــــــــــــــــــش ایران


اِي مَنَ لِس : اِي مَن يمعني يک مَن (چهار کيلو) که نام نوع ديگري از انواع چوب دستي ها است . دليل اين نامگذاري ، سنگين بودن اين نوع چوب دستي است . از اين چوب دستي در جنگها و درگيري ها بعنوان سلاح سرد استفاده مي کردند و گويا سربازان تالشي در جنگ ايران با يونان که در بالا اشاره شد از اين نوع چوب دستي استفاده مي کردند . به دليل صاف و ليز بوب چوب دستي ، جنجويان و مبارزان تالشي به قسمت بالا و دستگيره آن مقداري پارچه مي پيچيدند تا هنگام مبارزه لِس از دستشان ليز نخورد و هم چنين بعضي ها سر چوب دستي را سوراخ کرده و بند محکمي را به آن انداخته و هنگام درگيري دست خود را از داخل بند رد مي کردند تا با اطمينان بيشتري وارد صحنه نبرد شوند . ضمناً گفته شده تالشان در هنگام در گيري چوخاي پشمي و شال خود را دور ساعد و بازوي دست چپ خود محکم مي پيچيدند تا در هنگام حمله دشمن آن را بعنوان سپر جلوي ضربات چوب دستي طرف مقابل بگيرند و ضربات دشمن را دفع کنند . 
چوب دستي نازک و بلند را دسته لِس و کلفت و کوتاه را اِي مَنَ لِس مي گويند .

طريقه ساخت لِس بسيار مهم است :
ابتداء چوپانان شاخه مورد نظر را در ميان درختان جنگلي انتخاب کرده و با داس بطور استادانه برشهاي منظمي را روي آن ايجاد کرده تا براي سال بعد محل برشها رشد اضافي کرده و در قسمت پايين لِس بطور خاصي برآمدگيهايي ايجاد شود که اين امر هم باعث زيبايي و هم محکم بودن لِس مي شود . سال بعد شاخه مورد نظر از درخت قطع شده و در اندازه مورد علاقه برش داده ميشود و روي شعله آتش داغ و بريان مي شود تا پوست آن کنده شود . سپس چوب دستي را زير خاکستر داغ و يا پهن گاو و يا در زمين باتلاقي در داخل گِل قرار مي دهند تا رنگ قرمز مخصوص خود را پيدا کند . اگر ليس کج شده باشد آن را به چوب راست و محکمي مي بندند تا صاف شود . دامداران خوش سليقه براي برّاق شدن چوب دستي خود هر چند وقت يکبار مقداري کره طبيعي يار روغن دمبه را با دست و محکم به ليس خود مي مالند که اين امر باعث زيبايي ، شفافيت و ماندگاري بيشتر چوب دستي مي شود . لِس پدران و پدر بزرگها يکي از اشياء به يادگار مانده براي فرزندان است و چنين ميراثي دهها سال بعنوان تحفه اي ارزشمند در خانواده ها نگهداري مي شود .

عکس 1: لِس به نسبت سليقه افراد به شکلها و اندازه هاي مختلف ساخته مي شود . بعضي کوتاه و بعضي بلند بوده تعدادي لِس نازک و بعضي هم لِس کلفت و سنگين را دوست دارند .

موارد استفاده از لس :

عکس 2 : اولين و مهمترين مورد استفاده از لِس بهمراه داشتان آن هنگام گوسفند چراني است . شما هيچ گله داري را نخواهي ديد مگر اينکه چوب دستي در دستش باشد . گويا اين وسيله جز لاينفکي از زندگي چوپانان است . البته کار بردهاي متفاوتي راي آنها دارد . 

عکس 3: دامدار کوله بار خود را که شامل غذا و لباس اضافه يا لوازم مورد نياز مي باشد را در بقچه اي بسته و به کمک لِس آن را بر دوش حمل ميکند . به اين کوله بار (کولونجنه) مي گويند .

عکس 4:بعضي وقتها کوله بارها بزرگ و سنگين بودند و گاهي دهها کيلو بار به اين صورت توسط دامداران و چوپانان حمل مي شد .

عکس 5:يکي ديگر از موارد استفاده لِس ، دفاع در مقابل حيوانات از جمله سگهاي دامداران است که معمولاً براي حفاظت از گلّه همراه آنان بوده و هر کسي را که به محدوده اش نزديک شود مورد حمله قرار مي دهد . در اين مواقع اگر افراد ليس همراه نداشته باشند مورد گاز گرفتگي سگهاي درنده چوپانان قرار خواهند گرفت .

عکس 6:دامداران براي بسته بندي دستي علوفه که بورماج ناميده مي شود از چوب دستي (لِس) استفاده مي کنند .


عکس 7:فرقي نمي کند دامدار کجا باشد ، لس بعنوان تکيه گاهي مطمئن هميشه در دست توانمند اوست . 


عکس 8: بعضي وقتها لس براي کاربردهاي خاص تهيه مي شود که در اينجا بعنوان عصاي پيري ساخته شده است


نظرات شما عزیزان:

همشهری
ساعت10:10---31 مرداد 1392
اقا صلاح نامزدیت مبارک انشائ اله به پای هم پیر شوید
پاسخ: ممنون.تشکر عزیزم


محمدرضا یوسف زاده
ساعت15:55---29 مرداد 1392
فروشگاه اینترنتی خود را رایگان افتتاح کنید و از فروش محصولات دیگران در آمد پورسانتی دریافت کنید

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:





نوشته شده در دو شنبه 14 مرداد 1392برچسب:سرا لس , چوب دستی ,تالش,مناظر تالش,چوپان,چوپان تالش,ساعت 15:2 توسط سید صلاح الدین شرفی| |